Algemeen

1. Waarom is er een transparantieregister gekomen voor financiële relaties in de zorg?
2. Waarom werken zorgverleners, zorginstellingen of patiëntenorganisaties en bedrijven eigenlijk samen?
3. Welke financiële relaties maakt het register openbaar?
4. Kan een zorgverlener die banden heeft met een bedrijf wel onafhankelijk zijn?
5. Staan alle zorgverleners, zorginstellingen en patiëntenorganisaties die relaties hebben met bedrijven in het Transparantieregister Zorg?
6. Soms nemen zorgverleners deel aan congressen of symposia die door bedrijven worden gesponsord. Moeten deze bedrijven dat ook melden aan het register?
7. Kan ik ook zoeken op bedrijf?
8. Dit Transparantieregister heeft betrekking op Nederland. Hoe zit het met grensoverschrijdende of buitenlandse relaties?
9. Is de privacy van de zorgverleners voldoende gegarandeerd?
10. Waarom hanteert het register een ondergrens van € 500 per kalenderjaar?
11. Welke instantie ziet toe op naleving van de regels?
12. Wat gebeurt er als financiële relaties niet worden gemeld/als de regels niet worden nageleefd?
13. Bij mijn zorgverlener staan geen vermeldingen. Betekent dit dat hij/zij geen enkele financiële relatie met de bedrijven heeft?
14. Binnen welke termijn moet een financiële relatie in het register worden opgenomen?
15. Mijn zorgverlener verkoopt ook geneesmiddelen en/of medische hulpmiddelen. Waarom zie ik dat niet terug in het register?
16. Mijn zorgverlener doet onderzoek naar een bepaald geneesmiddel of medisch hulpmiddel. Ik zie dat niet terugkomen in het register. Hoe kan dat?
17. Kan het register garanderen dat zorgverleners en zorginstellingen niet oneigenlijk beïnvloed worden?
18. Als een zorgverlener veel banden heeft met de bedrijven, wat zegt dat dan?
19. Al die verschillende websites over regelgeving in de zorg. Waarom staat niet alles op één plek?
20. Als ik mijn zorgverlener wil opzoeken in het Transparantieregister, moet ik zijn BIG-nummer / registratie-nummer invullen. Waarom is dat?
21. Wie meldt de financiële relaties?

Voor zorgverleners of -instellingen en bedrijven

1. Ik ben niet aangesloten bij een deelnemende koepelorganisatie, maar wil wel een melding doen aan het Transparantieregister Zorg. Hoe doe ik dat?
2. Welke gegevens staan precies in het Transparantieregister Zorg?
3. Hoe weet ik wat wat bedrijven over mij of onze instelling gemeld hebben aan het register?
4. Wat als ik het niet eens ben met een voorgenomen melding?
5. Ik ken het KvK nummer van een samenwerkingsverband van beroepsbeoefenaren of zorginstelling niet. Hoe kom ik daarachter?

Algemeen

1. Waarom is er een transparantieregister gekomen voor financiële relaties in de zorg?
   In het verleden ontstonden er soms misverstanden over de financiële banden tussen zorgverleners, zorginstellingen of patiëntenorganisaties en bedrijven. Er waren zorgen dat deze relaties mogelijk leiden tot belangenverstrengeling. Daarom nam toenmalig minister Klink van VWS in 2009 het initiatief voor een transparantieregeling van financiële relaties tussen zorgverleners of zorginstellingen en de farmaceutische industrie. Hij was onder meer geïnspireerd geraakt door de Amerikaanse Sunshine Act. Die schrijft voor dat alle geld- en goederenstromen van een farmaceutische onderneming naar een zorgverlener openbaar moet worden gemaakt. Doel van het Nederlandse register is dat consumenten inzicht moeten hebben in de relevante relaties tussen hun zorgverlener/zorginstelling en bedrijven. Betrokken partijen moesten er zelf voor zorgen dat dit register er kwam. De Stichting Code Geneesmiddelenreclame (CGR) heeft dit vervolgens opgepakt. In 2011 heeft zij in nauw overleg met betrokken partijen gedragsregels opgesteld om een eigen transparantieregeling te realiseren. Sindsdien hebben de organisaties van de Code Aanprijzing Veterinaire producten en de Gedragscode Medische Hulpmiddelen zich aangesloten.


2. Waarom werken zorgverleners, zorginstellingen of patiëntenorganisaties en bedrijven eigenlijk samen?
   Bedrijven werken samen met zorgverleners, zorginstellingen en patiëntenorganisaties omdat de uitwisseling van kennis en kunde leidt tot nieuwe en betere (dier)geneesmiddelen, medische hulpmiddelen, behandelmethoden en inzicht in de behoeften van patiënten. Daar heeft iedereen baat bij. Voor dit werk (bijvoorbeeld het geven van adviezen) worden zorgverleners en zorginstellingen door de bedrijven betaald. Het Transparantieregister Zorg maakt inzichtelijk welke werkzaamheden een zorgverlener of zorginstelling heeft verricht en welke betaling daar tegenover stond.


3. Welke financiële relaties maakt het register openbaar?
   Het Transparantieregister biedt inzicht in financiële relaties die in contracten zijn vastgelegd, zoals:
   Dienstverlening 
   Een zorgverlener kan bijvoorbeeld een lezing of presentatie geven, of een medisch-wetenschappelijk stuk schrijven waarvoor hij of zij een vergoeding ontvangt van een bedrijf. In het register wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende typen dienstverlening en worden ook de onkosten apart inzichtelijk gemaakt.
   Sponsoring
   Een bedrijf kan ook een project van een zorginstelling of een patiëntenorganisatie met geld ondersteunen, in ruil voor bijvoorbeeld naamsvermelding. Een bedrijf kan bijvoorbeeld bijdragen aan een wetenschappelijk congres, georganiseerd door een wetenschappelijke vereniging. Deze relaties worden aangeduid als respecteivelijk 'sponsoring project' en 'sponsoring samenkomst'. Voor individuele zorgverleners mogen bedrijven alleen de drukkosten voor proefschriften sponsoren. Deze relatie wordt dan als 'sponsoring project' op naam van de individuele zorgverlener vermeld.
   Individuele gastvrijheid
   Voor de deelname aan bijeenkomsten kunnen zorgverleners van een bedrijf een vergoeding van de reis-, verblijf- en inschrijvingskosten krijgen. De transparantieregels van de Code Geneesmiddelenreclame (CGR) schrijven voor dat bedrijven deze vormen van individuele gastvrijheid moeten melden aan het register. Bedrijven die vallen onder de Code Aanprijzing Veterinaire Producten of de Gedragscode Medische Hulpmiddelen hoeven deze financiële relaties niet te melden.


4. Kan een zorgverlener die banden heeft met een bedrijf wel onafhankelijk zijn?
   Ja, samenwerking is alleen toegestaan als wordt gewaarborgd dat de zorgverlener onafhankelijke keuzes blijft maken. Bij de keuze van een behandeling moet de zorgverlener altijd handelen in het belang van de patiënt, in lijn met de richtlijnen zoals die zijn vastgesteld op wetenschappelijke basis.


5. Staan alle zorgverleners, zorginstellingen en patiëntenorganisaties die relaties hebben met bedrijven in het Transparantieregister Zorg?
   Alle bedrijven die zijn aangesloten bij deze koepelorganisaties, moeten zich houden aan de Gedragsregels openbaarmaking financiële relaties. Deze gedragsregels zijn afkomstig van:
   - Code Geneesmiddelenreclame (CGR)
   - Code Aanprijzing Veterinaire Producten (CAVP)
   - Gedragscode Medische Hulpmiddelen (GMH)
   Niet alle bedrijven zijn echter aangesloten bij een van deze koepels. Zij worden wel uitdrukkelijk uitgenodigd om eventuele financiële relaties op vrijwillige basis te melden. In de praktijk melden ook bedrijven die niet zijn aangesloten bij de koepels hun relaties. Ook melden de Nederlandse vestigingen van buitenlandse bedrijven de relaties die zijn afgesloten met Nederlands zorgverleners, zorginstellingen of patiëntenorganisaties. Uit het evaluatieonderzoek naar de relaties in de farmasector blijkt dat het Transparantieregister Zorg volgens de normen van de CGR volledig is. Dit onderzoek werd in 2019 uitgevoerd door het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) in opdracht van het Ministerie van VWS.


6. Soms nemen zorgverleners deel aan congressen of symposia die door bedrijven worden gesponsord. Moeten deze bedrijven dat ook melden aan het register?
   In sommige gevallen moeten bedrijven dat inderdaad melden. Dit hangt van de gedragsregels waaronder zij vallen:
   - Valt een bedrijf onder de gedragsregels van de Stichting Code Geneesmiddelenreclame (CGR)? Dan moet het individuele gastvrijheid aan het Transparantieregister Zorg melden. Dit hoeft niet als het bedrijf alleen eten en drinken aanbiedt tijdens een zelf georganiseerde samenkomst. De CGR kent gedragsregels waar individuele gastvrijheid aan moet voldoen.
   - Zijn aan de organisator van het congres zorgverleners verbonden, zoals een wetenschappelijke vereniging? Dan moet de sponsoring van het congres op naam van de organisator worden gerapporteerd aan het Transparantieregister Zorg.
   - Valt een bedrijf onder de gedragsregels van de Commissie Aanprijzing Veterinaire Producten (CAVP) of de Gedragscode Medische Hulpmiddelen (GMH)? Dan hoeft het bedrijf individuele gastvrijheid niet te melden. Onder de CAVP en GMH zijn er wel gedragsregels waar individuele gastvrijheid aan moet voldoen.


7. Kan ik ook zoeken op bedrijf?
   Nee, u kunt in het Transparantieregister Zorg niet zoeken op de naam van het bedrijf. Het doel van het register is dat de consument kan zien welke bedragen een specifieke zorgverlener, zorginstelling of patiëntenorganisatie toegekend heeft gekregen van één of meer bedrijven. U kunt niet via andere zoekingangen persoonsgegevens van zorgverleners raadplegen. Op deze manier beschermen wij de privacy van de betreffende zorgverlener.


8. Dit Transparantieregister heeft betrekking op Nederland. Hoe zit het met grensoverschrijdende of buitenlandse relaties?
   Het Transparantieregister Zorg richt zich op de registratie van financiële banden tussen bedrijven en in Nederland werkzame zorgverleners, zorginstellingen of patiëntenorganisaties. Die relaties moeten bedrijven aan het register melden. Het kan daarbij gaan om financiële relaties met een Nederlands of een buitenlands bedrijf. Financiële relaties met zorgverleners, zorginstellingen of patiëntenorganisaties die in het buitenland werken komen niet in het register.


9. Is de privacy van de zorgverleners voldoende gegarandeerd?
   Het Transparantieregister Zorg bevat persoonsgegevens van zorgverleners. Zij hebben het recht op bescherming van hun persoonsgegevens. Dit recht mag echter worden beperkt omdat transparantie een noodzakelijk onderdeel is van de samenwerking. De overheid heeft bevestigd dat het een legitiem doel dient dat een consument inzicht heeft in de relaties die zijn specifieke zorgverlener heeft met een bedrijf. De privacy van de zorgverleners wordt daarbij wel optimaal beschermd. Het is namelijk alleen mogelijk om via het BIG-nummer naar een specifieke zorgverlener in het register te zoeken. Dat is bij de totstandkoming van de wettelijke basis daartoe in de Wet BIG voorgelegd aan de Autoriteit Persoonsgegevens. De autoriteit heeft hiertegen geen bezwaar gemaakt.


10. Waarom hanteert het register een ondergrens van € 500 per kalenderjaar?
    Het register hanteert een ondergrens van € 500 per kalenderjaar om ervoor te zorgen dat alleen substantiële vormen van samenwerking in het register worden opgenomen. De registratie van financiële relaties moet namelijk proportioneel zijn. Ten eerste moet het doel om gegevens openbaar te maken opwegen tegen de mogelijke inbreuk op de privacy van zorgverleners. Daarnaast moeten ook de administratieve lasten van de registratie proportioneel zijn: er moet een zeker waarde staan tegenover de kosten om deze relatie vast te leggen. Om die reden is ervoor gekozen alleen financiële banden openbaar te maken die bedrijven en zorgverleners of zorginstellingen moeten vastleggen in een schriftelijke overeenkomst. De grenswaarde van € 500 euro is overgenomen uit het advies van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg.


11. Welke instantie ziet toe op naleving van de regels?
    De volgende drie partijen houden toezicht op de regels:
    -Code Geneesmiddelenreclame (CGR)
    - Code Aanprijzing Veterinaire Producten (CAVP)
    - Gedragscode Medische Hulpmiddelen (GMH)
    Iedereen kan een klacht indienen of een signaal afleveren wanneer hij of zij van mening is dat de regels niet zijn nageleefd. De CGR, CAVP of GMH beoordeelt deze klachten en signalen. Vervolgens doen zij uitspraak of er sprake is van een overtreding of niet-naleving van de regels. Deze uitspraken zijn bindend voor de zorgverleners en bedrijven die zijn aangesloten bij een van de koepels die in de CGR, de CAVP en GMH zijn vertegenwoordigd.


12. Wat gebeurt er als financiële relaties niet worden gemeld/als de regels niet worden nageleefd?
    De regels worden gehandhaafd op basis van klachten of signalen bij:
    - Code Geneesmiddelenreclame (CGR)
    - Code Aanprijzing Veterinaire Producten (CAVP)
    - Gedragscode Medische Hulpmiddelen (GMH)
    Stelt de CGR, CAVP of GMH vasts dat de regels niet zijn nageleefd? Dan kunnen zij maatregelen nemen. Voorbeelden van dergelijke maatregelen zijn een bevel de regels na te leven, een berisping en publicatie. Daarnaast kan de koepelorganisatie die bij de CGR, CAVP of GMH is aangesloten maatregelen nemen tegen een lid dat de regels niet naleeft.


13. Bij mijn zorgverlener staan geen vermeldingen. Betekent dit dat hij/zij geen enkele financiële relatie met de bedrijven heeft?
    Nee, dit wil alleen zeggen dat er op het betreffende moment geen financiële relaties bij het Transparantieregister Zorg bekend zijn. Ook kan uw zorgverlener financiële banden met bedrijven hebben die niet in het Transparantieregister Zorg hoeven te worden opgenomen. Zo kan uw zorgverlener klinisch onderzoek doen dat (mede)gefinancierd wordt door bedrijven. Bij de start van het register zijn afspraken gemaakt over wat wel en niet in het register wordt opgenomen.


14. Binnen welke termijn moet een financiële relatie in het register worden opgenomen?
    Bedrijven moeten deze relaties openbaar maken binnen zes maanden na het jaar waarin zij de zorgverlener of zorginstelling hebben betaald. Na drie jaar worden de gegevens uit het register verwijderd.


15. Mijn zorgverlener verkoopt ook geneesmiddelen en/of medische hulpmiddelen. Waarom zie ik dat niet terug in het register?
    Bedrijven hoeven deze specifieke vorm van samenwerking met zorgverleners niet te melden aan het register. Uw zorgverlener mag namelijk zelf geneesmiddelen, medische hulpmiddelen en diergeneesmiddelen verkopen en daar een bedrag (marge) op verdienen. Deze verkoop valt onder de normale handelstransacties en buiten de normen van het zogenoemde ‘gunstbetoon’. Met gunstbetoon bedoelen we het geven of accepteren van vergoedingen of cadeaus die tot doel hebben de verkoop van een bepaald medicijn of medisch hulpmiddel te bevorderen.


16. Mijn zorgverlener doet onderzoek naar een bepaald geneesmiddel of medisch hulpmiddel. Ik zie dat niet terugkomen in het register. Hoe kan dat?
    Dit type klinisch onderzoek wordt niet openbaar gemaakt in Transparantieregister Zorg. U vindt dit onderzoek in het trialregister van de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO).


17. Kan het register garanderen dat zorgverleners en zorginstellingen niet oneigenlijk beïnvloed worden?
    Nee, het Transparantieregister kan niet garanderen dat zorginstellingen en zorgverleners nooit meer oneigenlijk beïnvloed worden. Het register kan hier echter wel een belangrijke bijdrage aan leveren. Door de financiële relaties met bedrijven openbaar te maken, kunnen consumenten vragen stellen over het bestaan van deze relaties. Daardoor neemt de kans op oneigenlijke beïnvloeding af.


18. Als een zorgverlener veel banden heeft met de bedrijven, wat zegt dat dan?
    Op zichzelf zegt dat niets, want daar kunnen goede redenen voor zijn. Een zorgverlener kan bijvoorbeeld veel contacten met bedrijven hebben omdat hij of zij over specifieke kennis of vaardigheden beschikt. In elk individueel geval zal het om een specifieke reden gaan. Belangrijk is dat zijn of haar onafhankelijk oordeel niet in het geding is. Vraag uw zorgverlener ernaar als u er meer over wilt weten.


19. Al die verschillende websites over regelgeving in de zorg. Waarom staat niet alles op één plek?
    De informatie over regelgeving in de zorg staat op verschillende websites, omdat elke achterliggende organisatie een ander doel heeft. Zo geeft de website van het Transparantieregister Zorg inzicht in de financiële banden tussen een specifieke zorgverlener, zorginstelling of patiëntenorganisatie en bedrijven. De regels waaraan zorgverleners, zorginstellingen of patiëntenorganisaties en bedrijven moeten voldoen zijn:
    - deels te vinden in de wet;
    - deels bij hun uiteenlopende koepelorganisaties; en
    - deels in de Code Geneesmiddelenreclame / Code Aanprijzing Veterinaire Producten / Gedragscode Medische Hulpmiddelen.
    Deze verschillende partijen verwijzen wel allemaal naar elkaar, zodat alle informatie goed te vinden is.


20. Als ik mijn zorgverlener wil opzoeken in het Transparantieregister, moet ik zijn BIG-nummer / registratienummer invullen. Waarom is dat?
    We vinden het belangrijk de privacy van zorgverleners te beschermen. Daarom moeten zoekopdrachten in het register aansluiten bij het doel van het register, namelijk financiële relaties inzichtelijk maken. Daarvoor moet de zoekopdracht specifiek zijn. De overheid heeft bepaald dat alleen het BIG-nummer van zorgverleners daarvoor geschikt is. U kunt uw zorgverlener vragen om zijn of haar BIG-nummer. U kunt ook zoeken in het BIG-register op achternaam en specialisme.


21. Wie meldt de financiële relatie?
    In het Transparantieregister Zorg staan de financiële banden waarover bedrijven schriftelijke afspraken hebben gemaakt met zorgverleners, zorginstellingen en patiëntenorganisaties. In deze overeenkomsten leggen zij ook vast wie daarvan melding maakt aan het Transparantieregister Zorg. In de meeste gevallen zullen de bedrijven daar zorg voor dragen. Dat zijn namelijk de algemene afspraken binnen de branches.

 

Voor zorgverleners of -instellingen en bedrijven

1. Ik ben niet aangesloten bij een deelnemende koepelorganisatie, maar wil wel een melding doen aan het Transparantieregister Zorg. Hoe doe ik dat?
   In dit geval verzoeken wij u contact met ons op te nemen via het aanmeldformulier.


2. Welke gegevens staan precies in het Transparantieregister Zorg?
   In het Transparantieregister komen de volgende gegevens te staan:
   - de naam van de betrokken zorgverlener (arts, apotheker of verpleegkundige), het samenwerkingsverband (o.a. wetenschappelijke vereniging of maatschap) of de instelling (ziekenhuis, patiëntenorganisatie);
   - de naam van het betrokken bedrijf;
   - de aard van de financiële relatie (bijvoorbeeld dienstverlening of sponsoring);
   - het totaalbedrag of het honorarium dat het bedrijf dat jaar betaald heeft per individuele financiële relatie. In het register staat niet wie dit bedrag precies ontvangt. In veel gevallen betalen bedrijven niet de zorgverleners zelf, maar het samenwerkingsverband of de instelling waar zij werken;
   - het jaar waarin de financiële relatie heeft plaatsgevonden.


3. Hoe weet ik wat bedrijven over mij of onze instelling gemeld hebben aan het register?
   U ziet de meldingen in het RGS-systeem waarbinnen onder andere accreditatiepunten worden bijgehouden


4. Wat als ik het niet eens ben met een voorgenomen melding?
   Als u het niet eens bent met de melding, kunt u dit in het RGS-systeem aangeven. Doe u dit uiterlijk op 30 juni. In juli publiceren wij namelijk de financiële relaties van het voorgaande jaar. Uw afkeuring van de financiële relatie komt binnen bij het bedrijf dat de relatie heeft gemeld. Het bedrijf moet de relatie overeenkomstig de overeenkomst en betaalde bedragen registreren. Als u en het bedrijf niet tot overeenstemming komen, kunt u dat bij ons melden. Vervolgens vragen wij de onderliggende overeenkomst op tussen u en het bedrijf en de betaalbewijzen. Wat hierin staat is leidend. Ook instellingen en patiëntenorganisaties kunnen reageren op de voorgenomen openbaarmaking. Dit gebeurt via een melding aan een contactpersoon. Het is raadzaam om als bedrijf in het register op te nemen wie de contactpersoon bij de betreffende instelling of patiëntenorganisatie is.


5. Ik ken het KvK-nummer van een samenwerkingsverband van beroepsbeoefenaren of zorginstelling niet. Hoe kom ik daarachter?
   Bedrijven hoeven hun financiële relaties alleen op KvK-nummer te melden. Het register koppelt daaraan dan automatisch de gegevens van de instelling of het samenwerkingsverband. U kunt de KvK-nummers opvragen bij de Kamer van Koophandel. Is het KvK-nummer niet bekend? Dan is het niet mogelijk om de financiële relaties in het register op te nemen.